Sự lắng đọng của thời gian cùng những biến thiên của lịch sử đã tạo nên những di sản của từng vùng đất, di sản trong tinh thần mỗi con người. Giá trị của một vùng đất, thành phố, quốc gia đều bắt đầu từ câu chuyện lịch sử và giá trị di sản được trao truyền. Mỗi di sản là một mảnh hồn đô thị, là một phần không thể tách rời của lịch sử Thành phố. Nhìn lại là để hiểu những giá trị đang tồn tại và vững bước kiến tạo giá trị trong tương lai.
Giao lưu “Di sản Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh – Dáng hồn đô thị”
“Di sản Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh – Dáng hồn đô thị”
Trong không khí hào hùng của cả nước vừa trải qua đại lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh xin trân trọng giới thiệu quý vị độc giả chương trình giao lưu chủ đề “Di sản Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh – Dáng hồn đô thị”. Với mong muốn lan tỏa tinh thần tìm hiểu, bảo tồn và phát huy giá trị của những di sản quý báu, chúng tôi muốn mang đến quý độc giả những câu chuyện kể thời gian thông qua hình ảnh về vùng đất Gia Định – Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh một cách thực tế và gần gũi nhất.
Hai tác phẩm được giới thiệu lần này là “Di sản Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh” và “Kiến trúc Pháp – Đông Dương, dấu tích Sài Gòn – Hòn ngọc Viễn Đông” không hẹn trước mà gặp nhau ở giá trị cùng mang bối cảnh kiến trúc và cảnh quan đô thị từ vùng đất Gia Định – Sài Gòn xưa và góp phần định vị được thế mạnh của Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện đại. Thành phố Hồ Chí Minh tự hào là thành phố luôn nỗ lực tiên phong trong công cuộc xây dựng kinh tế, hiệp lực cùng cả nước trong chương đổi mới xây dựng đất nước, đặc biệt chú trọng vào khát vọng lớn “kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”.
Tập sách ảnh “Di sản Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh” thực hiện với sự phối hợp cùng Tạp chí xưa và nay. Tác phẩm song ngữ Việt Anh, tập hợp hơn 300 bức ảnh quý hiếm, bao quát lịch sử – văn hóa – xã hội của vùng đất này, kể cả không ảnh lẫn hình chụp, hình vẽ ký họa cảnh quan đô thị. Không chỉ đừng lại ở những công trình kiến trúc như tòa nhà hành chính, dinh thự, trường học, bệnh viện, khách sạn, cây cầu, đường xá, cảng, bến tàu, nhà xưởng, nhà máy, khách sạn, chợ truyền thống, nhà thờ, đình chùa, các phương tiện giao thông… Tập sách còn tái hiện những tập quán trong đời sống thị thành xưa như đám cưới truyền thống, đám tang, hát bội, đờn ca tài tử, trò chơi dân gian, đua ngựa, tái hiện trang phục áo dài phụ nữ, hàng quán và những món ngon là bản sắc ẩm thực vỉa hè thú vị của Sài Gòn xưa.
“Cuốn sách được biên soạn với mục tiêu bảo tồn và phát huy những giá trị di sản văn hóa, giữ gìn dấu xưa và làm lan tỏa giá trị di sản trong cuộc sống hiện nay để Thành phố Hồ Chí Minh tự hào và xứng đáng với vai trò là trung tâm về nhiều mặt của cả nước, góp phần bổ sung vào bộ sưu tập tài liệu nghiên cứu và tư liệu hình ảnh về Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh, qua đó làm phong phú thêm cho di sản văn hóa Việt Nam” – nhà báo Nguyễn Hạnh (chủ biên tập sách) chia sẻ.
XEM THÊM>>Sách hay tháng 5/2025: Việt Nam ăn mặc thong dong
Di sản Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh
Tác phẩm “Kiến trúc Pháp – Đông Dương, dấu tích Sài Gòn – Hòn ngọc Viễn Đông” được chủ trương thực hiện bởi Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước – Trung tâm lưu trữ Quốc gia II, do nhà báo Trần Hữu Phúc Tiến biên soạn. Tác phẩm tường thuật lại quá trình thành phố bước vào thời kỳ hiện đại, trên cơ sở kế thừa đô thị Gia Định xưa cổ, từ giai đoạn bắt đầu kiến tạo Sài Gòn – Hòn ngọc Viễn Đông xưa phồn thịnh và đến nay là Thành phố Hồ Chí Minh, một trong những thành phố xinh đẹp, năng động và hấp dẫn của Việt Nam và thế giới. Tác phẩm trình bày về quá trình quy hoạch và xây dựng Sài Gòn từ 1862 – 1945 cùng các công trình kiến trúc Pháp – Đông Dương tiêu biểu.
Nhà báo – Nhà nghiên cứu Trần Hữu Phúc Tiến chia sẻ lý do anh chọn đề tài vì: “Có thể nói cơ duyên trước nhất là vì tôi là người sinh ra ở Sài Gòn. Lại thêm được học Sử và làm báo, cho nên từ lâu tôi luôn tò mò muốn biết, muốn khám phá lịch sử sinh thành và phát triển của thành phố. Qua tìm hiểu quy hoạch và các kiến trúc tiêu biểu ở Sài Gòn từ trước 1945, tôi thấy ngày nay chúng ta đang thừa hưởng một gia sản lớn lao, một đô thị nguy nga, được kiến tạo từ xương máu, mồ hôi và trí tuệ của nhiều thế hệ tiền nhân. Do vậy, để học hỏi lịch sử, để yêu thành phố đa dạng này, chúng ta không thể để lỡ cơ hội tìm hiểu gốc tích và chân dung của những cảnh quan và kiến trúc hay đẹp của thành phố. Đồng thời, qua đấy, ta càng thấy danh hiệu Sài Gòn – Hòn Ngọc Viễn Đông là chính xác và cần kế thừa, tiếp nối tốt hơn! Chúng ta yêu đất Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh và cố gắng gìn giữ thành phố càng ngày nhân văn và càng kiều diễm hơn!”
Tác phẩm thú vị dành cho người đọc yêu quý Thành phố Hồ Chí Minh
Cả hai tác phẩm “Di sản Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh” và “Kiến trúc Pháp – Đông Dương, dấu tích Sài Gòn – Hòn ngọc Viễn Đông” góp phần định hình kiến trúc cảnh quan thành phố Sài Gòn xưa, nối liền trục quá khứ và hiện tại là Thành phố Hồ Chí Minh ngày nay. Hy vọng, đây là những tác phẩm thú vị dành cho người đọc yêu quý Thành phố Hồ Chí Minh.
Cùng với phần dẫn chuyện của MC Nguyễn Thị Liên, cũng là biên tập viên chính của một trong hai tác phẩm, buổi giao lưu trò chuyện chủ đề “Di sản Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh – Dáng hồn đô thị” với sự tham gia của các diễn giả nhà báo Nguyễn Hạnh, nhà báo Trần Hữu Phúc Tiến và PGS. TS Trần Thị Mai (giảng viên trường Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn – Đại học Quốc gia TPHCM), sẽ được diễn ra vào lúc 08 giờ 30 phút ngày 17 tháng 5 năm 2025 tại sân khấu chính – Đường Sách Thành phố Hồ Chí Minh (đường Nguyễn Văn Bình, Q.1).
Chương trình giao lưu không chỉ là dịp để giới thiệu hai công trình nghiên cứu, sưu tầm hình ảnh đầy tâm huyết, mà còn là không gian để công chúng, đặc biệt là người trẻ, được lắng nghe, trao đổi và nhìn lại một phần ký ức đô thị đang dần bị lớp bụi thời gian che lấp. Trong dòng chảy hiện đại hóa nhanh chóng, việc nhận diện và trân trọng các giá trị di sản – từ kiến trúc, văn hóa đến con người – là điều vô cùng cần thiết để giữ gìn bản sắc, tạo chiều sâu cho phát triển bền vững. “Di sản Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh – Dáng hồn Đô thị” vì thế không chỉ là một buổi giao lưu sách, mà là lời nhắc nhớ dịu dàng về vẻ đẹp của những điều đã cũ, và cũng là lời mời gọi mạnh mẽ cùng hướng tới một tương lai mà ở đó, quá khứ và hiện tại cùng hòa tiếng nói.
