Những tranh cãi xung quanh Võ Lê Quế Anh và loạt hoa hậu, á hậu mới giành vương miện khiến công chúng một lần nữa đặt câu hỏi: Việt Nam đang “bội thực” cuộc thi nhan sắc?
Không nên “phóng đại” danh xưng hoa hậu?
Đang có hơn 130 cuộc thi Hoa hậu tại Việt Nam?
Trong một danh sách không chính thức được lan truyền trên mạng xã hội, có tới 134 cuộc thi Hoa hậu đã được tổ chức tại Việt Nam những năm qua. Bên cạnh một số cái tên quen thuộc như: Hoa hậu Việt Nam, Hoa hậu Hoàn Vũ Việt Nam, Hoa hậu Thế giới Việt Nam… đa phần những sân chơi khác đều xa lạ với công chúng.
Trong khi khán giả chưa kịp “làm quen” với nàng hậu này, họ đã nhanh chóng chứng kiến phút giây đăng quang những nàng hậu khác. Tối 3/8, có tới 2 Hoa hậu và 6 Á hậu mới xuất hiện sau đêm chung kết của hai cuộc thi khác nhau. Không chỉ vậy, hàng loạt cô gái mang trên mình những danh xưng mỹ nhiều như: Người đẹp được yêu thích nhất; Người đẹp tài năng; Người đẹp có gương mặt khả ái; Người đẹp dạ hội; Người đẹp hình thể; Người đẹp áo dài; Người đẹp thời trang… cũng rầm rộ và nhanh chóng trình làng.
ông Dương Xuân Nam – “cha đẻ” của cuộc thi Hoa hậu Việt Nam thừa nhận, tình trạng “bội thực hoa hậu”, “ra ngõ gặp hoa hậu”: “Trong quy chế cuộc thi Hoa hậu đầu tiên ở Việt Nam do tôi soạn thảo năm 1989, được Bộ Văn hóa – Thông tin ban hành, nêu rõ: Chỉ có một vài cuộc thi tầm cỡ quốc gia được gọi tên là cuộc thi Hoa hậu, còn lại được gọi là cuộc thi người đẹp, danh hiệu Hoa khôi, dành cho người đẹp ngành, địa phương. Thú thực, trên cương vị là người tiên phong khởi xướng và tổ chức cuộc thi sắc đẹp danh tiếng dành cho phụ nữ Việt Nam, tôi rất bất ngờ trước cách tổ chức và danh xưng của các cuộc thi sắc đẹp như hiện nay. Ở đó, nhiều cuộc thi không rõ mục đích và quy mô tổ chức nhưng vẫn dùng danh xưng Hoa hậu”.
Khi hoa hậu không còn là biểu tượng
Thực tế cho thấy, chuyện “loạn Hoa hậu” không phải ngày một ngày hai mà đã kéo dài âm ỉ trong vài năm qua. Sự chỉ trích của công chúng càng tăng mạnh khi những nàng hậu mới xuất hiện, bị cho rằng không xứng đáng về ngoại hình hoặc trình độ ứng xử, văn hóa. Điển hình lớn nhất là loạt phát ngôn gây tranh cãi của Hoa hậu Huỳnh Trần Ý Nhi (Miss World Vietnam 2023), phần thi ứng xử của Hoa hậu Võ Lê Quế Anh – người vừa đăng quang tại Miss Grand Vietnam 2024 mới đây.
Theo Tiến sĩ Văn hóa học, chuyên gia về giới Hồ Lâm Giang, đối với đa số người Việt, Hoa hậu vẫn luôn được cho là biểu tượng sắc đẹp của phụ nữ. “Bên cạnh vẻ đẹp về hình thể, cô gái ấy cần đảm bảo vẻ đẹp từ trong nhân cách, tâm hồn. Cũng bởi vậy, sau mỗi đêm chung kết, vẻ đẹp ngoại hình, câu trả lời của thí sinh luôn được đưa ra “mổ xẻ”. Rất dễ hiểu bởi cách ứng xử của mỗi người đẹp đều thể hiện thế giới quan, nhân sinh quan, tri thức của cô ấy trước những vấn đề của đời sống”.
Không nên “phóng đại” danh xưng hoa hậu?
Khán giả là người quyết định chất lượng hoa hậu
Chia sẻ với PV Dân Việt, ông Nguyễn Ngọc Long cho rằng, những năm qua, vẫn có những Hoa hậu được công chúng đón nhận như Thùy Tiên, H’Hen Niê, chứng minh giá trị của sân chơi này không hề suy giảm, quan trọng là người đăng quang có chứng minh được vai trò, tầm ảnh hưởng của họ. “Theo tôi, đây sẽ là ngành công nghiệp dần được xã hội hóa hoàn toàn, tại đó nhà nước không cần điều phối, mà nó sẽ hoạt động theo quy luật của thị trường, dần loại bỏ những gì không cần thiết”.
Để nâng cao “chất lượng Hoa hậu”, theo ông Nguyễn Ngọc Long, khán giả chính là người “cầm trịch”. “Do đây là hoạt động đáp ứng nhu cầu thị trường, điều gì khán giả mong muốn sẽ được BTC đáp ứng. Khi cộng đồng đòi hỏi Hoa hậu có văn hóa, trí thức, thực hiện các dự án xã hội, cộng đồng, BTC sẽ đẩy những yếu tố đó lên phục vụ họ. Ở phía cơ quan chức năng, điều cần làm là luật hóa rõ ràng những sân chơi Hoa hậu: Các cuộc thi này có tiêu chí gì? Điều gì Hoa hậu không thể vi phạm? Bên cạnh đó, những cơ quan truyền thông cũng cần tích cực lên án những hành vi ứng xử không đẹp, phi thẩm mỹ, đề cao giá trị văn hóa, truyền thống trong xã hội”.
