Tục cúng Mùng 3 Tết là một phần không thể thiếu trong văn hóa Tết cổ truyền của người Việt Nam. Đây là dịp để gia đình thực hiện lễ tiễn đưa ông bà, tổ tiên sau những ngày “về ăn Tết” cùng con cháu. Hãy cùng aotrang.vn tìm hiểu ý nghĩa và các khía cạnh của phong tục này nhé.
Hình minh họa
1. Ý nghĩa của tục cúng Mùng 3 Tết
- Tiễn tổ tiên về cõi âm: Theo quan niệm dân gian, vào dịp Tết Nguyên Đán, tổ tiên được “mời” về nhà để đoàn tụ với con cháu từ ngày 30 Tết hoặc 29 Tết (nếu năm thiếu). Lễ cúng Mùng 3 là để cảm tạ tổ tiên đã về dự Tết và tiễn các vị trở lại thế giới bên kia.
- Thể hiện lòng biết ơn: Đây là một hình thức bày tỏ sự tri ân đối với tổ tiên, cầu mong các bậc tiền nhân phù hộ cho con cháu trong năm mới bình an, mạnh khỏe, và may mắn.
- Kết thúc những ngày Tết chính: Lễ cúng Mùng 3 cũng đánh dấu sự kết thúc của Tết Nguyên Đán trong một số gia đình. Sau ngày này, người ta dọn dẹp bàn thờ và trở lại cuộc sống thường nhật.
2. Các nghi lễ và mâm cúng
Mâm cỗ cúng Mùng 3 Tết
Mâm cỗ thường được chuẩn bị tươm tất, bao gồm các món ăn truyền thống như:
- Bánh chưng, bánh tét.
- Thịt gà luộc, giò chả, xôi.
- Canh măng, nem rán, thịt kho tàu.
- Hương hoa, trái cây, rượu, trà, và vàng mã.
- Tùy vào từng vùng miền, mâm cỗ có thể thay đổi nhưng luôn mang ý nghĩa “tâm thành kính dâng”.
Lễ nghi thực hiện
- Gia chủ thắp hương, đọc văn khấn để mời tổ tiên về “dùng bữa” lần cuối trước khi rời đi.
- Sau đó, hóa vàng mã và gửi theo tổ tiên những vật dụng tượng trưng, như tiền vàng, quần áo giấy, để họ sử dụng ở thế giới bên kia.
3. Tục cúng mùng 3 tết và các quan niệm dân gian
- Tôn trọng tổ tiên: Người Việt quan niệm rằng tổ tiên luôn dõi theo, che chở và giúp đỡ con cháu. Việc cúng tiễn chu đáo là cách để duy trì mối liên kết thiêng liêng giữa hai thế giới.
- Cầu may mắn: Việc thực hiện lễ cúng với lòng thành sẽ mang lại vận may, tài lộc và hạnh phúc cho gia đình trong cả năm.
- Dọn dẹp và khép lại Tết: Sau lễ cúng Mùng 3, nhiều gia đình sẽ dọn dẹp bàn thờ, hóa vàng mã và chuẩn bị cho công việc, học hành trở lại sau kỳ nghỉ Tết.
Tục cúng Mùng 3 Tết không chỉ mang ý nghĩa tôn giáo, tâm linh mà còn phản ánh truyền thống “uống nước nhớ nguồn” và lòng hiếu kính của người Việt. Nó nhắc nhở con cháu về đạo lý gia đình, gắn kết các thế hệ và bảo tồn giá trị văn hóa.
