Chế độ ăn keto ban đầu được các bác sĩ giới thiệu như một phương pháp điều trị hiện đại cho bệnh động kinh vào những năm 1920. Nhưng sau đó, keto được cộng đồng ăn kiêng công nhận là một cách để đạt được kết quả giảm cân nhanh hơn nhờ hạn chế carbohydrate.
Mặc dù nhận được lời khen ngợi từ các vận động viên và người nổi tiếng, các chuyên gia y tế nhận định chế độ ăn keto không thực sự tốt. Nghiên cứu mới cho thấy chế độ ăn keto có thể có tác động tiêu cực đến sức khỏe.
Theo blog Food Insight của Hội đồng Thông tin Thực phẩm Quốc tế (IFIC), mục tiêu của chế độ ăn ketogenic (hay gọi tắt “keto”) là tiêu thụ nhiều chất béo, lượng protein từ thấp đến trung bình và càng ít carbohydrate càng tốt. Tổ chức này giải thích rằng: “Một chế độ ăn ketogenic điển hình hướng đến khoảng 5% lượng calo từ carbohydrate, 20% từ protein và 75% từ chất béo”.
Chế độ ăn keto có thể gây hại sức khỏe ra sao?
Thực đơn nấu ăn theo chế độ ăn keto thường bao gồm bơ, sữa chua, phô mai, các loại hạt, dầu, cũng như các nguồn protein như trứng, thịt gà, thịt đỏ ăn cỏ và cá hồi. Bạn sẽ không tìm thấy những thực phẩm giàu đường hoặc carbohydrate như khoai tây, các sản phẩm từ bánh mì hoặc đồ ngọt trong các bữa ăn keto.
“Bằng cách hạn chế carbohydrate và theo dõi lượng protein nạp vào, chế độ ăn keto hướng đến mục tiêu đưa cơ thể vào trạng thái ketosis dinh dưỡng. Đây là một quá trình trao đổi chất làm tăng sản xuất ketone, được gan tạo ra và có thể được sử dụng làm nguồn năng lượng chính cho cơ thể. Khi chúng ta không ở trạng thái ketosis, glucose (từ lượng carbohydrate nạp vào) là nguồn năng lượng chính”, theo Food Insight.
Đối với một số người, chế độ ăn này hiệu quả, nhưng với những người khác, nó có thể tác động nghiêm trọng đến sức khỏe của họ. Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Cell Reports Medicine phát hiện ra rằng những người ăn kiêng keto dễ bị tăng cholesterol và giảm vi khuẩn đường ruột có lợi.
“Chế độ ăn keto có hiệu quả trong việc giảm mỡ, nhưng nó đi kèm với nhiều tác động khác nhau đến quá trình trao đổi chất và hệ vi sinh vật đường ruột nên có thể không phù hợp với tất cả mọi người”, giáo sư Đại học Bath và đồng tác giả nghiên cứu Dylan Thompson cho biết trong một thông cáo báo chí.
Trong nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu đã chỉ định 53 người lớn khỏe mạnh thực hiện chế độ ăn có lượng đường vừa phải, ít đường và chế độ ăn keto. Vào cuối thử nghiệm kéo dài 12 tuần, những người ăn kiêng keto có sức khỏe kém hơn đáng kể so với khi bắt đầu chương trình.
Một trong những mối lo ngại lớn nhất là lượng cholesterol tăng đột biến.
“Mặc dù giảm khối lượng mỡ, chế độ ăn keto làm tăng mức chất béo không có lợi trong máu của những người tham gia. Nếu duy trì trong nhiều năm, nó có thể gây ra những tác động lâu dài đến sức khỏe như tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ”, nhà nghiên cứu chính Aaron Hengist giải thích.
Ngoài ra, chế độ ăn keto còn làm rối loạn thành phần hệ vi sinh đường ruột của những người tham gia. Các nhà nghiên cứu đặc biệt lo ngại về sự suy giảm của Bifidobacteria, một loại vi khuẩn giúp sản xuất vitamin B, giảm cholesterol và ngăn ngừa vi khuẩn có hại xâm nhập vào ruột.
“Chất xơ trong chế độ ăn uống rất cần thiết cho sự sống còn của các vi khuẩn đường ruột có lợi như Bifidobacteria. Chế độ ăn keto đã giảm lượng chất xơ xuống còn khoảng 15 gam mỗi ngày, bằng một nửa lượng khuyến nghị của Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS)”, nhà nghiên cứu hệ vi sinh vật đường ruột Russel Davies cho biết trong thông cáo báo chí. “Sự suy giảm Bifidobacteria này có thể dẫn đến những hậu quả đáng kể về sức khỏe lâu dài như tăng nguy cơ mắc các rối loạn tiêu hóa như bệnh ruột kích thích, tăng nguy cơ nhiễm trùng đường ruột và suy yếu chức năng miễn dịch”.
Theo thông cáo, chế độ ăn keto cũng làm giảm khả năng dung nạp glucose và gây ra sự thay đổi trong “quá trình chuyển hóa lipid và sử dụng năng lượng của cơ”.
“Nếu những thay đổi này vẫn tiếp diễn khi mọi người chuyển lại chế độ ăn nhiều carbohydrate hơn, thì về lâu dài, nó có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2”, Giáo sư Javier Gonzalez, người giám sát nghiên cứu, lưu ý.
Trong ba nhóm, những người áp dụng chế độ ăn keto đã giảm cân nhiều nhất. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu khuyên bạn nên lựa chọn chế độ ăn ít đường, do chế độ này vẫn mang lại kết quả giảm cân nhưng “không có tác động tiêu cực rõ ràng đến sức khỏe”.
