Đối thủ – thường được gọi là “con nhà người ta”, đại diện cho hình ảnh một người con lý tưởng mà người ta liên tục so sánh trong nhiều khía cạnh của cuộc sống, từ thành tích học tập, thành công trong sự nghiệp cho đến tình trạng hôn nhân và thu nhập hàng tháng.
Cụm từ “Eomchina” chỉ người đồng trang lứa, thường được các phụ huynh coi là chuẩn mực cho sự thành công, bắt nguồn từ sự so sánh của cha mẹ về thành tích của con cái mình với con của gia đình khác. Điều này khiến đứa con bị so sánh có cảm giác không mấy dễ chịu.
 |
| Ảnh minh họa: TriviaKorea |
Đối với Kim, hiện ở tuổi U30, trong các cuộc trò chuyện với bạn bè từ thời đại học của cô thường xoay quanh việc cập nhật thông tin về cuộc sống của mọi người, bao gồm cả những người bạn thậm chí không có mặt tại các buổi gặp gỡ này.
“Trong những năm trung học, chúng tôi quan tâm đến thành tích học tập của người khác cũng như của chính mình”, cô nhận xét. “Ngay cả sau khi tốt nghiệp đại học, các cuộc trò chuyện của chúng tôi vẫn tập trung vào việc đánh giá vị trí của mình so với bạn bè đồng trang lứa về hôn nhân và sự thăng tiến trong sự nghiệp” – Kim nói.
Cô tin rằng sự so sánh này là điều không thể tránh khỏi, đặc biệt trong một xã hội có sự cạnh tranh khốc liệt như Hàn Quốc. Điều này được thể hiện rõ qua câu nói của người Hàn Quốc: “Khi anh họ tôi mua đất, tôi cảm thấy đau bụng”.
Theo nhà tâm lý học Abraham Tesser, mọi người có xu hướng đánh giá so sánh chính mình với những người thân thiết trong một lĩnh vực có liên quan hơn là những cá nhân xa lạ, không liên quan.
Trong nghiên cứu được công bố năm ngoái, giáo sư xã hội học Lee Cheol-Sung của Đại học Sogang lưu ý rằng người Hàn Quốc có xu hướng hay so sánh xã hội hơn. Hạnh phúc của họ thường gắn liền với địa vị xã hội.
Điều khiến nhiều người cảm thấy áp lực là các tiêu chuẩn được đặt ra quá cao, nhìn thấy người khác quá thành công cũng đem lại cảm giác tự ti.
Giáo sư Lim Myung-ho ở khoa Tâm lý học, Đại học Dankook cho biết, định nghĩa về thành công quá hẹp khiến những ai không đạt chuẩn cụ thể dễ bị gạt ra ngoài lề. Họ cảm thấy lạc hướng, ghen tị với người khác và dễ gặp vấn đề tâm lý tiềm ẩn.
Ở Hàn Quốc, các thế hệ cũ vốn coi con đường thành công xoay quanh những thành tựu vật chất hoặc hướng đến địa vị, như theo học một trường đại học danh tiếng ở Seoul và có được vị trí tại một tập đoàn lớn, nhưng lại thường bỏ qua các giá trị và khả năng của bản thân.
Theo giáo sư Lim, tiêu chuẩn ảo này khiến nhiều người nghĩ mình đang bị tụt hậu. Ngoài ra, mối nguy hiểm của mạng xã hội nằm ở chỗ chúng ta tin vào những gì mình thấy.
Ông cho biết: “Việc xem những câu chuyện thành công của người khác trên mạng xã hội có thể thúc đẩy tính cạnh tranh nhưng cũng gợi cảm giác bất lực và không đủ năng lực”.
Giáo sư Lim nhấn mạnh tầm quan trọng của lòng tự trắc ẩn, chấp nhận sự đa dạng trong xã hội. “Điều quan trọng là không nên nuôi dưỡng bất kỳ cảm giác tự ti nào bằng cách so sánh bản thân với các tiêu chuẩn cao mà xã hội đặt ra. Không cần đuổi theo kỳ vọng của người khác. Thay vào đó, nên tập trung vào tầm nhìn của riêng mình, tin rằng có những con đường thay thế hướng tới thành công cá nhân”. Ông nhấn mạnh thêm rằng chúng ta chỉ nên so sánh bản thân với chính mình trong quá khứ.
