Sinh viên Bình Định khởi nghiệp với vảy cá lóc

Mong muốn giảm rác thải, tăng thu nhập cho bà con ở quê, nhóm sinh viên Bình Định đã hô biến vảy cá lóc thành sản phẩm chất lượng cao.

Dự án EcoScaleGen đoạt giải nhất cuộc thi Ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo – Sinh viên Bình Định 2025

tưởng bắt nguồn từ một bữa ăn của hai cô bạn Bình Định

Lê Thu Trang và Nguyễn Nhật Uyên cùng quê Phù Mỹ, Bình Định. Hai bạn chơi thân đã 15 năm, hiện đang là sinh viên năm 3 của Trường đại học Công nghiệp TP.HCM.

Một lần rủ nhau đi ăn cá lóc ở quán người quen, Trang và Uyên nghe cô chủ than phiền về chuyện xử lý mớ vảy cá. Mỗi ngày, quán bán ra lượng cá khá lớn, vảy cá chất đống, không biết xử lý sao, thỉnh thoảng lại bị hàng xóm than phiền mất vệ sinh.

Trang và Uyên bỗng nhớ lại chuyện ở quê mình. Cá lóc nướng và cá lóc nướng kho rim là những món ăn đặc sản của huyện Phù Mỹ, được lòng khách du lịch.

Những món này bán càng chạy, lượng vảy cá thảy ra môi trường càng nhiều. Với nhiều người, chúng chỉ là phụ phẩm vô dụng.

Từ đó, hai cô gái lóe lên ý tưởng khởi nghiệp.

Trang là sinh viên ngành Công nghệ thực phẩm, còn Uyên đang học Quản trị kinh doanh. Để triển khai ý tưởng, hai bạn rủ thêm Nguyễn Phương Vi và Trần Văn Tân (cùng học ngành Công nghệ thực phẩm) vào nhóm. Phương Vi cũng là người con của Bình Định, còn Tân quê ở Tây Ninh.

Trang, Vi, Tân sẽ phụ trách phần nghiên cứu tạo ra sản phẩm. Uyên sẽ phụ trách mảng kinh doanh, nghiên cứu đầu ra.

3 tháng biến ý tưởng thành hiện thực

Mục tiêu lớn nhất của nhóm là tận dụng vảy cá lóc để tạo ra sản phẩm có giá trị. Nếu thành công, dự án sẽ vừa giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, vừa góp phần tăng thu nhập cho bà con địa phương.

Tháng 12-2024, dự án EcoScaleGen chính thức khởi động. Nhóm nghiên cứu tiến hành chiết xuất collagen từ vảy cá lóc thông qua công nghệ sinh học xanh kết hợp công nghệ phun, sấy tạo hạt nano collagen.

Thay vì sử dụng hóa chất, nhóm sử dụng hoàn toàn nguyên liệu tự nhiên trong quá trình chiết xuất, như bồ kết, a xít từ chanh và nước dưa chua.

Bên cạnh lượng vảy cá xin từ các quán, Trang, Vi, Uyên còn vận động gia đình để dành cho mình. “Nhà ở quê hay ăn cá lóc, chú mình bán cá lóc nướng. Tụi mình nhờ ba mẹ gom vảy, rửa sạch, phơi khô rồi gửi lên để nhóm làm nghiên cứu” – Trang kể.

Nghĩ thì dễ, nhưng khi bắt tay làm thì không dễ chút nào. Bước đầu nghiên cứu, nhóm chưa tính toán được tỉ lệ đúng giữa các thành phần để tạo ra sản phẩm. Việc tìm máy móc, thiết bị cũng gặp nhiều khó khăn.

May mắn, các bạn nhận được sự hỗ trợ về mặt chuyên môn từ tiến sĩ Bùi Hồng Quân và thạc sĩ Lưu Huyền Trang (giảng viên Trường đại học Công nghiệp TP.HCM). Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm của trường cũng sẵn sàng hỗ trợ trang thiết bị.

“Lúc nào rảnh là cả nhóm lại rủ nhau lên phòng lab. Giây phút tìm ra được tỉ lệ đúng, cho ra sản phẩm như kỳ vọng, cả nhóm vỡ òa” – Trang chia sẻ.