Nên dàn trải danh mục nguyện vọng vào đại học

Phóng viên: Không ít người lo lắng khi ngày càng có nhiều trường đại học xem chứng chỉ ngoại ngữ là một trong các tiêu chí tuyển sinh phổ biến. Đâu là ưu thế của hình thức xét tuyển này, thưa bà?

– PGS-TS NGUYỄN THU THỦY: Theo thống kê trên toàn hệ thống, phương thức truyền thống là xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT vẫn chiếm tỉ trọng cao nhất trong tất cả phương thức xét tuyển mà chúng tôi ghi nhận năm 2023.

Chứng chỉ ngoại ngữ thường chỉ là một trong những tiêu chí để kết hợp với những kết quả quan trọng khác của thí sinh, như kết quả học tập THPT hay điểm thi tốt nghiệp THPT, thay vì là tiêu chí duy nhất để xét tuyển. Ưu thế của các chứng chỉ này thường dành cho các chương trình đào tạo giảng dạy bằng tiếng Anh, chương trình tiên tiến chất lượng cao, chương trình sinh viên tài năng, kỹ sư tài năng, liên kết với đối tác nước ngoài. Ở những chương trình này, việc đào tạo bằng ngôn ngữ nước ngoài là trọng yếu, do đó chứng chỉ ngoại ngữ là công cụ cần thiết để các em có thể theo học.

Năm nay, toàn bộ quy trình xét tuyển – từ đăng ký xét tuyển, đăng ký nguyện vọng, thay đổi nguyện vọng đến nộp lệ phí tuyển sinh và xác nhận nhập học – đều tiến hành trực tuyến. Làm sao để thí sinh tránh mắc phải những sai sót không đáng có?

– Điều quan trọng đầu tiên là các em phải bám sát toàn bộ quy trình này để không bỏ lỡ những cột mốc quan trọng. Toàn hệ thống không thể chờ đợi một vài thí sinh để quay ngược trở lại những khâu trước đó.

PGS-TS Nguyễn Thu Thủy tư vấn cho học sinh trong chương trình “Đưa trường học đến thí sinh” năm 2024, do Báo Người Lao Động tổ chức tại TP HCM. Ảnh: QUANG LIÊM

Thí sinh cũng cần nghiên cứu kỹ đề án tuyển sinh của trường đại học đã công bố trên website, để bám sát về hồ sơ, thủ tục, giấy tờ và các thời hạn, không được bỏ lỡ các thời hạn đó.

Một điểm nữa chúng tôi đặc biệt lưu ý thí sinh là việc tham gia các phương thức xét tuyển sớm của trường đại học. Khi các em được thông báo đã trúng tuyển xét tuyển sớm thì vẫn chưa phải là trúng tuyển đại học. Chưa tốt nghiệp THPT thì chưa trúng tuyển chính thức.

Tất cả nguyện vọng của các em, dù trúng tuyển sớm hay sau khi có điểm thi tốt nghiệp THPT, đều phải đăng ký trên hệ thống hỗ trợ xét tuyển chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT). Nếu không nhập các nguyện vọng của mình lên hệ thống, các em sẽ không được ghi nhận, không thể chính thức trúng tuyển và nhập học dù đã trúng tuyển theo phương thức xét tuyển sớm ở vài trường. Các em cần nhập nguyện vọng của mình lên hệ thống, sắp xếp theo thứ tự ưu tiên – nguyện vọng 1 là cao nhất, sau đó đến nguyện vọng tiếp theo.

Như tôi đã nói, nguyên tắc rất quan trọng là thí sinh tham gia xét tuyển sớm và trúng tuyển không phải xác nhận nhập học ngay. Về mặt quyền lợi, các em vẫn còn rất nhiều lựa chọn ở những phương thức khác, thay vì bắt buộc phải xác nhận nhập học ngay. Việc nhập học hay không sẽ tùy thuộc vào hệ thống hỗ trợ xét tuyển chung của Bộ GD-ĐT xác định thí sinh đỗ ở nguyện vọng nào.

Từng đưa ra chiến thuật không nên “bỏ trứng vào một giỏ” mà cần dàn trải “danh mục đầu tư nguyện vọng”, bà có thể nói rõ hơn về việc này?

– Chúng tôi từng gặp một số trường hợp thí sinh có điểm thi tốt nghiệp THPT rất cao, các em đăng ký nguyện vọng duy nhất vào một trường tốp đầu và tự tin mình sẽ trúng tuyển. Tuy nhiên, các em lại vô tình không đọc kỹ đề án tuyển sinh của trường với những yêu cầu, tiêu chí phụ hoặc thí sinh phải trải qua sơ tuyển. Sau này, vì chưa đáp ứng được những điều kiện sơ tuyển hay tiêu chí phụ, các em không những không đỗ được trường yêu thích mà còn mất luôn cơ hội vào các trường đại học khác.

Do đó, lời khuyên của chúng tôi là các em không nên chỉ đặt tất cả nguyện vọng của mình vào một tốp những ngành, những trường có mức độ cạnh tranh quá cao. Bởi khi đó, nếu các em không đỗ nguyện vọng này thì hầu hết những nguyện vọng còn lại ở nhóm trường cùng mức cạnh tranh cao như vậy cũng khó để trúng tuyển.

Thí sinh không nên chỉ đăng ký một vài nguyện vọng ít ỏi, sẽ làm giảm cơ hội trúng tuyển của mình. Tất nhiên, nếu đã trúng tuyển ở nguyện vọng xét tuyển sớm, các em sẽ đỗ. Nhưng nếu vẫn còn mong mỏi ở những ngành học, trường học khác mà mình yêu thích hơn, các em nên có chiến lược, chiến thuật đăng ký nguyện vọng một cách phù hợp. Các em nên chia nguyện vọng thành các nhóm: trường tốp đầu, tốp trung – phù hợp với năng lực của mình hơn thì cơ hội trúng tuyển sẽ cao hơn rất nhiều.

Một điều giúp tăng cơ hội cho thí sinh là khi các em nộp nguyện vọng trên hệ thống thì không cần lựa chọn phương thức mà chỉ lựa chọn ngành, trường mình mong muốn được vào học. Hệ thống của Bộ GD-ĐT sẽ tự động rà soát tất cả dữ liệu mà các em đang có để xem xét vào ngành đó, trường đó. Lúc này, nếu thí sinh trúng tuyển bằng bất kỳ phương thức nào trong số dữ liệu có trên hệ thống thì các em sẽ được xác nhận trúng tuyển. Đó là nguyện vọng cao nhất, tốt nhất.