Trên trang cá nhân, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều – Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam chia sẻ tin vui: “Ngày 9/10/ 2024, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã ký quyết định phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động cho nhà văn Minh Chuyên bởi những đóng góp đặc biệt của ông cho văn học viết về chiến tranh trong thời hậu chiến. 

Hội Nhà văn Việt Nam xin chúc mừng nhà văn Minh Chuyên, xin cảm ơn những gì ông đã dâng hiến cho văn học, đặc biệt là văn học hậu chiến. Kính chúc ông luôn mạnh khỏe và tràn ngập cảm hứng sáng tạo“.

Nhà văn Minh Chuyên, sinh năm 1948, tại Thái Bình. Ông đã chủ biên và sáng tác 97 cuốn sách với hơn 300 tác phẩm gồm truyện ngắn, tiểu thuyết, bút ký và hơn 200 bộ phim tài liệu về thời kỳ hậu chiến.

Không ít tác phẩm mang lại cho ông những giải thưởng cao quý như: Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam với tập bút ký Di họa chiến tranh – 1998; Giải A Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam và Bộ LĐTBXH cho tập ký Người không cô đơn – 2017; Giải Cúp vàng quốc tế, LHP quốc tế lần thứ 10 tại Triều Tiên cho phim tài liệu Cha con người lính – 2006; Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2017…

Nhà văn Minh Chuyên còn là tác giả biên kịch và đạo diễn nhiều tác phẩm điện ảnh, truyền hình như phim tài liệu Ông cố vấn, Huyền thoại tàu không số, Ký ức chiến tranh nhìn từ hai phía, Bức thông điệp lịch sử, Bất khuất Côn Đảo…

Nhà văn Minh Chuyên

Nhà văn Minh Chuyên

Cầm bút trong lửa đạn

Trước khi về công tác tại báo Thái Bình, nhà văn Minh Chuyên có 10 năm cầm súng tại chiến trường miền Đông Nam Bộ. Nói về quãng thời gian này, ông chia sẻ mình vào chiến trường từ năm 1967, ông chứng kiến nhiều câu chuyện, hình ảnh đau thương, qua đó ông ghi chép lại thông qua chuyện ngắn và bút ký, rồi gửi giao liên đến Đài tiếng nói Việt Nam đọc trong chuyên mục Chuyện đêm khuya. Cứ như thế, các tác phẩm: Lá thư mật, Đường qua dốc đỏ, Sau một trận đánh, Người chọn cái chết… lần lượt ra đời ngay giữa chiến trường khói lửa.

Khi được hỏi về câu chuyện “đi lạc vào đồn địch” ngày ấy, nhà văn Minh Chuyên nói, đời lính của ông đã thoát chết trong gang tấc nhiều lần.

“Một âm thanh nhỏ bị phát hiện cũng sẽ khiến cả đoàn gặp nguy hiểm. Trong đoàn có một bà mẹ trẻ ẵm theo đứa con nhỏ bị ốm nên đứa bé khóc nhiều, và ai trải qua thời khắc khó khăn, buộc phải lựa chọn đó mới hiểu thấu chiến tranh thực sự khốc liệt”, nhà văn Minh Chuyên nói.

Trong một lần may mắn sống sót, “người lính trẻ” Minh Chuyên nhận nhiệm vụ đưa thương binh từ trận địa về trung tâm điều trị tại chiến trường. Chiếc xe tải đi qua vùng máy bay bắn phá liên tục. Trên xe có 8 thương binh, một người không thể ngồi vững do đôi chân không còn vì bom phá, và ra hiệu đổi chỗ cho ông. Lúc này, máy bay địch lao xuống nhả đạn đúng vị trí người đồng đội được ông nhường chỗ, nó trở thành ký ức, định mệnh ám ảnh ông suốt tháng ngày về sau.

Một nhà văn được phong tặng Anh hùng Lao động

Những tác phẩm của nhà văn minh chuyên. Ảnh: TG

XEM THÊM>>Nữ nhà văn Hàn Quốc đoạt giải Nobel văn học 2024 là ai?

Người lính thời bình và nghĩa tình đồng đội

Ông cũng cho biết, trong chiến trường, một trận đáng mất khoảng một phần tư quân số hi sinh và bị thương. Đánh 4 đến 5 trận sẽ hết một đơn vị. Cuộc đời người lính có rất nhiều trận đánh, ai sống sót trở về là điều vô cùng may mắn.

“Tôi ghi lại những hình ảnh đó, là những con người sống bên mình, hôm nay cùng chiến đấu, nhưng ngày mai đã hi sinh. Ở chiến trường, họ vô cùng thiệt thòi, gian khổ. Có nhiều trường hợp hậu quả chiến tranh vẫn đeo bám họ đến tận bây giờ”.

Chiến tranh đã lùi xa hàng chục năm, nhưng nhà văn Minh Chuyên vẫn tiếp tục sứ mệnh của mình đầy tâm huyết như cách ông kể tườm tận mọi ký ức. Hơn 40 năm cầm bút, viết báo, làm phim với đề tài thời hậu chiến, ông đã cho ra đời các tác phẩm tiêu biểu như: “Người liệt sĩ có nửa linh hồn”, “Sau tiếng súng”, “Thủ tục làm người còn sống”, “Người lang thang không cô đơn”… được khắc họa chân thực, là các nét vẽ tiêu biểu trong tổng thể bức di họa về thời kỳ binh lửa,.

Với ông, đó là thông điệp để ghi nhớ sự hi sinh mất mát của đồng đội trong công cuộc tạo dựng và gìn giữ đất nước. Ông khẳng định vẫn sẽ tiếp tục viết cho các số phận thiệt thòi, vì hạnh phúc, yên bình vẫn còn lỡ hẹn với họ, vì trăn trở những kỷ niệm khó quên về một thời kỳ hào hùng của dân tộc.