Nguyễn Võ Xuân Quyên Là món bánh truyền thống của người dân xã Hữu Liên, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn từ xa xưa, bánh giò bầu không chỉ gây ấn tượng ngay từ tên gọi mà còn có nét đặc trưng thu hút nhiều du khách muốn được thưởng thức.
Bánh giò bầu – đặc sản lạ miệng chỉ có ở Lạng Sơn
Ngọt thanh, dẻo thơm vị bí đỏ là những cảm nhận đầu tiên của du khách khi được thưởng thức món bánh giò bầu. Chị Bùi Thị Nhâm, phường Gia Sàng, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên cho biết: “Đến làng du lịch cộng đồng Hữu Liên, tôi không chỉ được trải nghiệm các loại hình du lịch mới lạ như: cưỡi ngựa trên thảo nguyên Đồng Lâm, sinh hoạt trong những ngôi nhà sàn lợp ngói âm dương,… mà còn được thưởng thức ẩm thực mang hương vị núi rừng.
Trong đó, tôi rất thích món bánh giò bầu bởi hương vị rất ngon và lạ miệng. Khi rời Hữu Liên, tôi đã mua những chiếc bánh giò bầu về làm quà cho người thân“.
Trước khi trở thành sản phẩm du lịch được du khách biết đến, bánh giò bầu là món bánh truyền thống của người dân xã Hữu Liên. Là xã vùng III của huyện Hữu Lũng, điều kiện kinh tế gặp nhiều khó khăn, người dân trên địa bàn xã từ xa xưa đã “sáng tạo” ra bánh giò bầu thay thế cho món giò lụa, thể hiện tấm lòng thành kính để dâng cúng tổ tiên trong những dịp lễ, tết. Người dân trong xã cũng không rõ bánh giò bầu được làm từ khi nào, chỉ biết cách làm bánh được “trao truyền” qua các thế hệ cho đến nay.
Từ xưa, người dân Hữu Liên quen gọi bí đỏ là quả bầu để phân biệt rõ với bí xanh. Chính thói quen đó đã khiến cho món bánh này có tên là giò bầu. Bí đỏ được chọn làm nguyên liệu chính với ý nghĩa thể hiện sự sung túc, may mắn. Một số nơi cũng gọi món ăn này là bánh bí đỏ, nhưng người dân giữ tên bánh giò bầu như để duy trì truyền thống ẩm thực trao truyền qua bao thế hệ.
Xem thêm >> Phở hai tô – gọi một được hẳn hai trong ẩm thực Gia Lai
Quy trinh làm ra chiếc bánh giò bầu
Bánh giò bầu không khó làm, nhưng làm ngon, đúng vị và đủ sản lượng để du khách có thể mua về làm quà thì hiện nay ở Hữu Liên chỉ có khoảng 5 hộ chuyên làm. Trải nghiệm quy trình làm bánh giò bầu, có thể thấy điều quan trọng nhất chính là chất lượng quả bí đỏ, công thức và căn đúng thời gian phù hợp ở từng bước.
Để làm bánh giò bầu, người làm bánh sẽ gọt, thái bí đỏ thành nhiều miếng nhỏ, đem hấp bí chín nhuyễn, sau đó để nguội và trộn với đường, nhào với bột nếp theo công thức riêng của người địa phương để có được hỗn hợp bột dẻo, không dính tay. Nếu bí còn nóng, người làm trộn ngay với bột sẽ khiến bột nếp chín và vón cục, ảnh hưởng đến hương vị món ăn, do đó khâu để nguội bí cũng rất quan trọng để làm được mẻ bánh ngon.
Sau khi đã trộn nhuyễn bí đỏ, bột nếp và đường, người làm sẽ nặn bánh theo từng phần đều nhau và gói bằng lá chuối trông hệt như những chiếc giò lụa và cho vào nồi hấp khoảng 60 phút
Sau khi bánh chín, người dân chưa vội thưởng thức mà mang đi ép dẹt để món ăn đẹp mắt hơn và loại bỏ khí nóng trong vỏ bánh. Bánh giò bầu thành phẩm có màu vàng óng của bí đỏ hơi giống với màu bánh tro, vị ngọt thanh và thơm từ bí đỏ, dai mềm từ bột nếp phù hợp với khẩu vị của nhiều người.
Ngày nay, dù điều kiện kinh tế tại xã Hữu Liên đã được nâng cao, nhiều hộ gia đình vẫn giữ thói quen làm bánh giò bầu để dâng cúng tổ tiên. Món bánh này cũng trở thành một trong những nét đặc trưng của ẩm thực địa phương.
Xuân Quyên (tổng hợp)
